Een brede glimlach. Het plaatsen van een handtekening. Een mooie bos bloemen. ‘Nanda’, Mellanie, ‘Anna’ en ‘Olivia’ ontvangen donderdagmiddag 14 oktober jl. op het ‘Movisieplein’ te Utrecht hun welverdiende certificaat ‘Ervaringscoach’ van de MerelvanGroningen Foundation.
Uitreiking certificaat
Met een persoonlijk woord van Merel en collega Jannet Doeleman worden ze in het zonnetje gezet. Het is de feestelijke afsluiting van een bijeenkomst met deels live en grotendeels online aanwezigen, zoals zorgcoördinatoren, adviseurs mensenhandel, beleidsmedewerkers bij de rijksoverheid en gemeenten, rechercheurs, (jeugd)zorgprofessionals en ketenregisseurs.
Naast een plenair deel, spreken ze in drie afzonderlijke groepen een uur lang met de ervaringcoaches over hun persoonlijke ervaringen, hetgeen geleerd bij de Foundation en het belang van inzet en positie van ervaringscoaches bij preventie, voorlichting én begeleiding van slachtoffers van seksuele uitbuiting.
-
Dagvoorzitter Kees Bakker, tevens voorzitter van het bestuur van de MerelvanGroningen Foundation, gaat in gesprek met Nanda, Mellanie, Anna en Olivia over hun ervaringen met de opleiding. (Op verzoek van drie ervaringscoaches zijn hun gezichten geblurd).
Merel
Merel van Groningen, die vanwege gezondheidsredenen zelf onverhoopt niet live aanwezig kon zijn, sprak alle deelnemers toe via een videoboodschap. In de afgelopen dertien jaar heeft zij met niet aflatende energie gewerkt aan de verbetering van de positie van slachtoffers van seksuele uitbuiting (‘loverboys’). Met meerdere genodigden die aan de bijeenkomst deelnamen, heeft ze intensief samengewerkt en slachtoffers geholpen hun leven weer op de rit te krijgen.
-
Ervaringsdeskundige Roos zingt aan het begin van de bijeenkomst het lied ‘Confession’, een sterke rap over de kwetsbaarheid van een slachtoffer van seksuele uitbuiting. Roos is in het verleden door Merel en Bart Hendriks, psychotherapeut en trainer bij de Foundation, begeleid. Het heeft voor Roos geleid tot de keuze andere slachtoffers te willen helpen en dit najaar start ze met de opleiding bij de Foundation.
“Samenwerken is het sleutelwoord”
Merel startte samen met Jannet en o.a. de politie, gemeenten, jeugdzorg en advocaten in de periode 2017-2019 een proeftuin en begeleidde zeven meisjes. Gaandeweg is met elkaar een uniek en kundig integraal programma opgezet om slachtoffers van seksuele uitbuiting effectief te kunnen helpen, met de noodzakelijke aandacht voor het vergroten van kennis van professionals en ouders. Om haar werk structureel te blijven voortzetten, ontwikkelde ze samen met Jannet de 1-jarige opleiding van de MerelvanGroningen Foundation, waarin ervaringsdeskundigen sinds juni 2020 kunnen worden opgeleid tot ervaringscoach.
-
Merel houdt haar videoboodschap omdat ze zelf helaas niet live op de bijeenkomst aanwezig kan zijn.
“Je moet je eigen trauma verwerkt hebben,
voor je anderen kunt helpen”
Wanneer kun je slachtoffers begeleiden
“Je moet je eigen trauma verwerkt hebben, voor je anderen kunt helpen”, stelt een van de vier coaches die in het zonnetje wordt gezet. Therapie en EMDR hebben haar geholpen. Het volgen van de opleiding heeft de ervaringscoaches sterker gemaakt en goed voorbereid op de begeleidingsrol als intermediair tussen het slachtoffer en de professional.
Jannet Doeleman vertelt daarover: “De opleiding is pittig. De thema’s die aan de orde komen gaan over preventie en voorlichting, aangiftebereidheid en begeleiding van de slachtoffers. Naast de informatie die door deskundigen wordt overgebracht zijn rollenspelen en van elkaar leren belangrijk aspecten. Wij doen een zorgvuldige screening vooraf. En onderzoeken daarbij of de ervaringsdeskundige ver genoeg is in haar verwerking om de opleiding tot ervaringscoach te doen en slachtoffers te kunnen bijstaan.
Belangrijk is dat wij van de MerelvanGroningen Foundation de vrouwen begeleiding en intervisie blíjven bieden als ze stagelopen en als ervaringscoach aan de slag gaan.”
Meerwaarde
De meerwaarde van het inzetten van ervaringscoaches bij preventie, voorlichting en begeleiding van slachtoffers is voor alle deelnemende professionals helder. Uit de praktijk blijkt dat de inzet van ervaringsdeskundigen/-coaches vaak leidt tot een doorbraak in de hulpverlening. Ervaringscoaches spreken de taal van het slachtoffer en kunnen daardoor de brug slaan naar zowel de hulpverlening als politie/justitie.
-
Onze dank gaat uit naar de drie gespreksleiders. Op de foto Anton Wildoer, hoofd Veiligheidshuis Noord-Holland Noord te Alkmaar. Hij leidt de online groepssessie over ‘Aangiftebereidheid’ en ‘Waar loopt een slachtoffer tegenaan bij herstel gewone leven’. Ans van de Kerkhof van gemeente Helmond en Judith Martens, clustermanager Sterk Huis namen deel aan de twee andere sessies. (Op verzoek van een van de ervaringscoaches is haar gezicht geblurd).
“Het verhaal dat Anna in 40 minuten vertelt,
kan ik in 40 jaren niet overbrengen”
In de groepssessies worden de persoonlijke verhalen van de ervaringscoaches met de deelnemers gedeeld. Stuk voor stuk maakt het indruk en zorgt het voor groot respect bij de deelnemers. Elk van de coaches gaat uitgebreid in op een onderwerp dat ze extra belangrijk vinden: aangiftebereidheid, waar je tegen aanloopt bij het herstel in het gewone leven, de samenwerking met professionals en hoe je ervaringscoaches kunt inzetten om te komen tot beleid.
Punten die in alle groepen naar voren komen, zijn: Toon respect naar het slachtoffer. Stigmateer niet. Durf door te vragen. Houd je aan afspraken, dus ‘zeg wat je gaat doen en doe wat je zegt’, zoals Anton Wildoer, één van de gesprekleiders, het samenvatte. En, zorg voor een landelijke dekking van coaches, want nu zijn er vier die een opleiding hebben afgerond, maar er is een veelvoud aan slachtoffers voor wie het zeer belangrijk is dat ze terzijde worden gestaan door goed opgeleide ervaringscoaches.
Eén van de professionals vatte de meerwaarde van een ervaringscoach in één zin samen: “Het verhaal dat Anna in 40 minuten vertelt, kan ik in 40 jaren niet overbrengen”.
Stukje waardering
Hoewel er mooie tips en praktijkvoorbeelden aan bod kwamen, is er nog veel te doen ten aanzien de positie en waardering van de ervaringscoach. “We willen dat het belangrijke werk van ervaringscoaches ook als echt werk wordt gezien. De waardering voor de inzet van de ervaringscoach is nu vaak nog een cadeaubon of een bloemetje. Dat kan niet de bedoeling zijn”, stelt Merel in haar videoboodschap.
Jannet vult aan: “Ik begrijp niet dat de financiering zo moeilijk van de grond komt. Ik ben ervan overtuigd dat de inzet van ervaringscoaches tot een korter hulpverleningstraject leidt. Het is dus niet alleen effectief, maar ook kostenbesparend.” In haar blik vooruit weet ze dat het noodzakelijk is om opnieuw (financierings)gesprekken aan te gaan met onder andere de ministeries van Justitie en Veiligheid en VWS, en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De bijeenkomst betekende een mooie start om verdere stappen te kunnen zetten.
-
“Deze ervaringscoaches zijn een rolmodel”, aldus Lou Repetur, werkzaam bij Movisie en jarenlang betrokken bij de hulpverlening aan slachtoffers van loverboys. Ze hield een speech recht uit haar hart over het belang van ervaringsdeskundigheid bij de aanpak van loverboyproblematiek. Naast haar ambassadeurschap, betekende ze ook veel voor Merel persoonlijk.
-
Waardevol
Onze dank gaat uit naar Movisie voor het ter beschikking stellen van hun mooie ruimte om onze (online)bijeenkomst te kunnen houden. Ook waren we blij met de inzet van Livestream-Service die alle techniek voor ons heeft geregeld. En natuurlijk zijn we onze sponsoren Pro Juventute, Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving (SASS) en niet te vergeten onze donateurs zeer dankbaar. We zijn voor de opleiding en begeleiding afhankelijk van giften, fondsen en subsidies vanuit de overheid. Dankzij al die financiële steun starten dit jaar twaalf ervaringsdeskundigen met een opleiding.
Tot slot
We kijken terug op een waardevolle bijeenkomst. We spreken de wens uit dat onze eerste vier afgestudeerde ervaringscoaches een mooie (betaalde) baan tegemoet mogen zien en daarmee slachtoffers van seksuele uitbuiting en – misbruik deskundig kunnen gaan helpen en daarmee betekenisvol kunnen zijn voor anderen, zowel professionals als slachtoffers en hun naasten. Dat er nog vele nieuwe ervaringscoaches dit mooie, belangrijke werk mogen gaan doen!
